Terapia poznawczo – behawioralna

Terapia poznawczo-behawioralna, często określana też jako CBT (skrót od angielskiej nazwy: Cognitive-Behavioral Therapy) – jest jednym z nurtów we współczesnej psychoterapii, co oznacza, że stanowi szczególny sposób pracy z klientem potrzebującym wsparcia. Zaraz trochę więcej o tym podejściu, lecz w pierwszej kolejności rozszyfrujmy co kryje w sobie ta dość tajemnicza nazwa terapii w ujęciu poznawczo-behawioralnym. Wskazuje ona na dwa główne obszary, na których skupiają się terapeuci w tej metodzie pomocy psychologicznej: tym, co wewnątrz nas (myśli, przekonania, emocje, które w ich efekcie się wzbudzają) i tym, co widać na zewnątrz czyli na naszym zachowaniu. Zarówno te aspekty związane z naszymi procesami poznawania, jak i sposobem zachowania się, mogą podlegać zmianie i stanowi to obszar pracy terapeutycznej, o ile tego właśnie chce i potrzebuje kllient. Terapeuci CBT wychodzą z założenia, że każdy człowiek w bardzo indywidualny sposób postrzega otaczającą go rzeczywistość i  w unikalny dla siebie sposób interpretuje ją, co prowadzi do powstawania w naszej głowie różnych myśli i przekonań. Nasze myślenie zaś ma wpływ na nasze emocje, które w kolejnym kroku uruchamiają nasze konkretne działania.  Przykładowo: zgrzyt zamka w drzwiach można zinterpretować jako powrót partnera z pracy – wtedy nasza reakcja będzie pozytywna i pewnie podążymy w jego stronę aby się przywitać, bądź też możemy pomyśleć, że to włamywacz próbuje dostać się do mieszkania – co wzbudzi lęk i być może spowoduje, że chwycimy za narzędzie do ewentualnej obrony.

Zatem ta sama sytuacja – obiektywnie neutralny fakt, może prowadzić do bardzo różnych konsekwencji w zależności od tego, jak o tym pomyślimy. Czyli ogromną rolę odgrywa tu moment, w którym nadajemy danej sytuacji jakieś znaczenie. Ów proces interpretacji wydarza się automatycznie, bez naszego świadomego udziału, wynika raczej z naszych dotychczasowych doświadczeń i przetestowanych dotąd sposobów radzenia sobie w sytuacjach problemowych. Mając tę świadomość, w pracy terapeutycznej nad daną trudnością Klienta ważną kwestią jest wspólne przyglądanie się jego schematom poznawczym, które w konsekwencji warunkują jego stan psychiczny i zakres zachowań, jakie podejmuje. Co istotne – zwykle terapia dotyczy tych kwestii, które sam klient uznaje za niepożądane dla siebie, które mu przeszkadzają lub powodują dyskomfort.

Okazuje się bowiem, że dużą rolę w powstawaniu np.depresji ma specyficzny sposób myślenia, jaki prezentują osoby cierpiące na tę chorobę. Terapia poznawczo-behawioralna wypracowała bardzo skuteczne metody radzenia sobie z tym zaburzeniem, podobnie jak z sukcesem jest wykorzystywana w leczeniu zaburzeń lękowych, fobii, zaburzeń na tle stresu, PTSD, zaburzeń odżywiania czy w przypadku trudności w relacjach.

Terapię CBT charakteryzuje:

• nastawienie na cel, na rozwiązanie zgłaszanych przez pacjenta trudności,
• skuteczne techniki działania,
• podejście współpracy klienta z terapeutą (spotkanie dwóch ekspertów),
• wysoka efektywność i trwałość leczenia,
• krótkoterminowość (zwykle od kilku do dwudziestu-kilku sesji).